Telefon

67 353 23 10

Sposób naprawienia szkody

W przypadku uszkodzenia pojazdu na skutek kolizji, naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu (art. 363 § 1 Kodeksu cywilnego, dalej również: „k.c.”).

Poszkodowany może dochodzić naprawienia szkody bezpośrednio od sprawcy szkody lub wystąpić z roszczeniem przeciwko ubezpieczycielowi odpowiedzialności cywilnej (OC) sprawcy szkody. W procesie likwidacji szkód komunikacyjnych w ramach obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej mogą pojawić się wątpliwości, czy warunkiem uznania przez zakład ubezpieczeń odpowiedzialności za skutki zdarzenia i wypłaty odszkodowania jest uprzednie dokonanie naprawy uszkodzonego pojazdu.Nierzadko praktyką ubezpieczycieli jest uzależnienie wypłaty odszkodowania w satysfakcjonującej poszkodowanego wysokości od przedstawienia faktur za naprawę oraz potwierdzenia kosztu zakupu części użytychdo naprawy pojazdu. W przypadku nieprzedstawienia wymaganych dokumentów, szkoda rozliczana jest natomiast na podstawie kosztorysu. Niestety w kosztorysach sporządzanych na zlecenie ubezpieczycieli powszechnie przyjmowane są ceny części nieoryginalnych, zaś stosowane stawki za roboczogodzinę prac lakierniczych i blacharskich są nierealne i całkowicie nieadekwatne do w stosunku do obowiązujących cen rynkowych.

Wskazane wyżej praktyki ubezpieczycieli, polegające na różnicowaniu sytuacji poszkodowanych w zakresie wysokości przysługującego im odszkodowania od zastosowanej serwisowej bądź kosztorysowej metody ustalania wysokości szkody, należy uznać za niezgodne z zasadą wyboru sposobu naprawienia szkody (art. 363 k.c.) oraz z zasadą pełnego odszkodowania (art. 361 k.c.).

Przede wszystkim należy zaznaczyć, iż obowiązek odszkodowawczy ubezpieczyciela pojawia się już w momencie wyrządzenia szkody, czyli z chwilą uszkodzenia pojazdu wskutek wypadku komunikacyjnego i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu i czy w ogóle zamierza go naprawić. Odszkodowanie ma na celu wyrównanie uszczerbku majątkowego powstałego w wyniku zaistnienia szkody, zaś sposób wykorzystania otrzymanej przez poszkodowanego kwoty nie powinien stanowić przedmiotu zainteresowania ubezpieczyciela (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01). Zakład ubezpieczeń nie jest zatem uprawniony do uzależnienia wypłaty odszkodowania od przedstawienia przez poszkodowanego faktur, rachunków czy też innych potwierdzeń zakupu części samochodowych.

Na poszkodowanym spoczywa jedynie obowiązek wykazania zakresu uszkodzeń powstałych w pojeździe i wysokości szkody, nie zaś udokumentowania poniesionych w tym zakresie kosztów. Poszkodowany może zatem żądać stosownego odszkodowania nawet wówczas, gdy pojazd nie został naprawiony. W takim przypadku, koszt przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego może zostać wyceniony przez rzeczoznawcę, przy czym przy sporządzaniu przedmiotowej wyceny nie istnieje obowiązek uwzględnianianajtańszego, a co za tym idzie najbardziej niedogodnego dla poszkodowanego sposobu naprawienia szkody.

Wypłacone odszkodowanie ma pozwolić na naprawienie pojazdu w zakresie niezbędnym do przywrócenia stanu sprzed powstania szkody. Górną granicę wysokości przyznanego odszkodowaniastanowi kwota wykluczająca możliwość wzbogacenia się poszkodowanego. Zatem dochodzona kwota odszkodowania, może zostać zakwestionowana wyłącznie w sytuacji, gdyby dokonana naprawa prowadziła do powstania „ulepszeń” w pojeździe, które nie istniały przed wypadkiem i prowadziłabydo zwiększenia wartości pojazdu. Jeżeli natomiast poszkodowany domaga się zastąpienia uszkodzonych części, które nie nadają się do użytku, częściami nowymi i sprawnymi, nie może być mowy o jego wzbogaceniu. Decyzja o naprawie samochodu przy użyciu części oryginalnych jest prawem poszkodowanego. Wybór ten nie wykracza poza obowiązek odszkodowawczy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11.06.2003 r. V CKN 308/01).

Podsumowując, nie istnieją podstawy prawne do wprowadzania niejednolitych kryteriów rozliczenia szkody w zależności od wybranego sposobu jej likwidacji. Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą, naprawa uszkodzonego pojazdu nie może stanowić warunku wypłaty odszkodowania.Brak zatem podstaw do przyjmowania przez ubezpieczycieli innych kryteriów w zakresie ustalania wysokości odszkodowania, rodzaju części zamiennych i stawek za roboczogodzinę prac lakierniczych i blacharskich w przypadku udokumentowania poniesionych kosztów naprawy pojazdu, a innych jeżeli szkoda likwidowana jest metodą kosztorysową.